Avusturyalı tiyatrocu Carina Riedl'la yönetmen Dieter Kovačič'le Balkan Göç Yolu'nda yürümek üzerine söyleşi
Avusturyalı tiyatrocu Carina Riedl'la yönetmen Dieter Kovačič, Viyana-İstanbul arası 2499 kilometrelik yürüyüşlerini sonlandırdı. Tarihî Balkan Göç Yolu'na denk gelen rotaları boyunca 99 kentte durup İnsan Hakları Beyannamesi'nin maddelerini kentlilerle birlikte yüksek sesle okudular. Dünya İnsan Hakları Günü olan 10 Aralık'ta da İstanbul'a vardılar.
Into the Cracks projesi uzun yıllar performans alanında çalışan Riedl'ın fikriyle birkaç sene önce ortaya çıkmış. Riedl'a göre demokratik değerlerin Avrupa toplumu ve jargonunda yerleşik gibi gözükseler de dünyada olup bitenlerin üzerini örtmek, hakikati bastırmak için de kullanılmasına bir tür karşı çıkış olan proje; dünyanın en eski göç rotalarından birinde konumlanarak insanlığın en eski ve hâlâ en can alıcı fenomenine, göçe odaklanmakta. Bunu yaparken de bedenin, bir araya gelmenin ve paydaşlıklarda buluşmanın önemini vurgulamakta.
Dieter Kovačič ise esasen deneysel usullere ilgi duyan bir yönetmen, kendi deyimiyle "kültürel topluluk işçisi" [cultural community worker]. 2499 kilometrelik yol boyunca, iki GoPro ve bir el kamerasıyla olan biten her şeyi kayıt altına almış. Bu kayıtlar peyderpey Into the Cracks'in web sitesinde paylaşılmakta. "Benim için önemli bir süreçti" diye belirtiyor Kovačič. İkilinin yola çıkarken emin oldukları tek şey hangi rotayı yürüyecekleriymiş. Yolda neler olacağı, kimlerle buluşacakları ve buluşmalardan ne doğacağına ilişkin belirsizliğin bu işin sanatsal doğasından geldiğini belirtiyorlar. Siyasi eylemle, sanatsal bir performansın kesişiminde yer alan Into the Cracks, Kovačič için belirsizliği göğüsleyişi, her türlü katılım ve müdahaleye açıklığıyla bir sanat yapıtı özelliğini taşıyor.
"Bugüne kadar yaptığım işlerin hepsinde katılım paydası önemliydi" diye belirtiyor Carina Riedl. Geçtiğimiz sene küresel iklim krizi üzerine gerçekleştirdiği bir projenin ardından kolektif eylemin aciliyetine olan inancı artmış. "Hep birlikte bütün alışkanlıklarımızı değiştirmeliyiz," diyor. "Daha fazla körler ve sağırları oynayamayız". Göç, iklim krizi ve tüm canlıların hakları, tüm bunlar için "iş bize düşüyor" diye ekliyor Dieter Kovačič.
Açık Dergi'de Riedl ve Kovačič'i ağırlıyor, "Into The Cracks" projesinin parçası olan bu uzun yürüyüşü, sanatsal hareketin siyasi eylemle ilişkisini ve süreç başlatma gücünü konuşuyoruz.
